Update India | Premier Narendra Modi liet niet lang op zich wachten om een nieuwe doorstart te maken in de India-Amerika relaties. In India is Trump uitermate populair. Hoewel er geen specifieke peilingen werden gehouden, is wel onderzocht hoe vaak er op internet naar Trump en Harris is gezocht. Op één provincie in het zuiden na (Tamil Nadu, waar de moeder van Harris is geboren), stak Trump in heel India er met kop en schouders bovenuit. De verwachtingen waren dan ook hooggespannen toen op 13 februari 2025 premier Modi de vierde wereldleider was die Trump in zijn Witte Huis bezocht. Zou dit een herstart kunnen betekenen van de ogenschijnlijke bromance tussen Modi en Trump? Is een tweede megalomane Howdy Modi en Namaste Trump event binnenkort te verwachten? En, kunnen de India-Amerika relaties eindelijk ongekende nieuwe hoogtes bereiken?
Men zegt dat de eerste ontmoeting de allerbelangrijkste is en ook de trend/sfeer voor de komende ontmoetingen zal bepalen. En wat een verschil was deze eerste meeting met Trump met die van Biden. Waar in Europa nog steeds met verbazing en een gevoel van verraad naar Trump wordt gekeken, kunnen ze in India hun geopolitieke geluk niet op. De meeting was niet per sé koek en ei en van een bromance is nog steeds geen sprake, maar de diplomatieke gastvriendelijkheid was voor India een welkome start.
Bij de vorige eerste ontmoeting met de Biden-administratie, gaf vicepresident Harris voor premier Modi en de wereldpers een college mensenrechten en inclusiviteit aan India en ging Harris een lijstje af van mogelijke rechtsstatelijke- en mensenrechtenschendingen in India. Enkele democratische parlementariërs bleven hierover doorgaan tijdens het bezoek van Modi aan Amerika en ook na het bezoek bleef India ongevraagd en ongewild deze gratis ‘lessen en morele richtlijnen’ van de Biden-regering en democraten ontvangen.
Vanuit Trump en de Republikeinen was hier geen enkele sprake van. India’s interne aangelegenheden werden voor India gehouden, Marco Rubio (de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken) had eerder zijn eerste officiële bilaterale meeting met zijn Indiase evenknie S. Jaishanker, en als welkomstcadeau leverde Trump een terrorist (die mede verantwoordelijk was voor de Mumbai-2008 terroristische aanval) uit aan India. Daarbovenop Modi een ‘grootse leider’ en ‘veel betere onderhandelaar’ noemen, maakte het geheel een lekker warm bad.
Van een bromance is echter nog geen sprake, en dat is gelijk op te merken zodra het over onderlinge handelsrelaties ging. Trump vindt dat India Amerikaanse bedrijven oneerlijk behandelt, door deze met handelstarieven tot wel 150% te belasten. Voorbeelden van hoge tarieven werden dan ook vaak in het bijzijn van Modi en de pers aangehaald, om de onderlinge handelsbalans te herstellen. De totale India-Amerika handel was in 2024 rond de 129 miljard dollar; waarvan de Indiase export naar Amerika 87 miljard dollar bedroeg en de Amerikaans export naar India 42 miljard dollar. Het Indiase handelsoverschot van 45 miljard dollar is volgens Trump het gevolg van een kunstmatig oneerlijk gecreëerd speelveld voor Amerikaanse bedrijven.
Wederzijdse handelstarieven is de laatste tijd ook het toverwoord van Trump. ‘Het maakt niet uit wat zij belasten, wij doen dan hetzelfde’, zei Trump naast Modi. Overigens is dit een voorstel dat Trump voor alle landen wil toepassen en niet alleen voor India. Met deze spiegel van handelstarieven probeert Trump in eerste instantie India wederzijds te belasten in exporten naar Amerika. Het interessante was dat Modi geen woord repte over deze wederzijdse handelstarieven, terwijl Trump naast Modi hier meerdere keren zijn beklag over deed tegenover de pers.
In India geven meerdere analisten aan dat het verminderen van de handelstarieven geen probleem zal zijn voor India en een toekomstige vrijhandelsovereenkomst niet in de weg staat. Trump mag dan wel voorbeelden van 70%, 80 % en 150% gebruiken, maar deze zijn enkele uitzonderingen. Tussen de 75% en 80% van de Amerikaanse export naar India valt onder de 5% handelstarieven. Het verlagen of geheel afschaffen van tarieven (bij bepaalde sectoren), zal niet een al te grote stap moeten zijn voor India, is de gedachte.
Hoewel deze gedachte in eerste instantie logisch is, kan er hier sprake zijn van een flinke adder onder het gras. Een memo op de website van het Witte Huis zinspeelt erop, dat bij de berekening van deze wederzijdse tarieven er niet alleen naar de officiële handelstarieven van het andere land wordt gekeken, maar ook naar zaken als; BTW belastingen, indirecte belastingen, bureaucratische belemmeringen, interne subsidies voor eigen bedrijven en toegang tot én het verkrijgen van interne overheidsaanbestedingen. Met andere woorden; in hoeverre krijgen Amerikaanse bedrijven complete ongehinderde toegang tot interne markten en aanbestedingen. Als Trump deze lijn stevig vasthoudt (in het licht van de ‘Make in India’ initiatief van Modi), kan deze adder voor flink wat opschudding zorgen.
Het optimisme zit er desondanks nog steeds goed in. Om dit beeld extra kracht bij te zetten, gaven Trump en Modi aan de onderlinge handel te willen laten groeien naar 500 miljard dollar tegen 2030 (waarbij elk ongeveer evenveel naar elkaar exporteren). Tegen de herfst van 2025 moet de eerste fase van de handelsovereenkomst worden gestart, met als onderwerpen: tarieven, toegang tot interne markten en integratie van aanbodketens. Beide wereldleiders gaven daarbij aan dat de India-Amerika relatie ongekende nieuwe hoogtes moeten bereiken en dat zij hun best zullen doen om dit te realiseren.
Dit kan niet los gezien worden van de Amerikaanse strategie om India beetje bij beetje los te weken van Rusland en een toekomstige toenadering tussen India en China zoveel mogelijk te verhinderen. De komende gesprekken tussen de Verenigde Staten en Rusland moeten niet gezien worden als een start van een nieuw geopolitiek partnerschap. Zelfs al komen deze landen er onderling uit omtrent Oekraïne, NAVO, Midden-Oosten en sancties. Rusland zal volgens Amerikaanse strategische perspectief op zijn hoogst worden ‘gepromoveerd’ van ‘officieel vijand’ naar ‘tegenstander’. Rusland blijft de tweede sterkste militaire en autarkische macht in de wereld met buitenlandse ambities, en daarbij volgens de principes van de Amerikaanse geopolitiek per definitie een tegenstander waar de Amerikanen op de lange termijn mee moeten ‘dealen’.
Rusland is India’s meest strategische partner. Desondanks zien we dat ook India de laatste jaren begonnen is om zijn geopolitieke opties beter te spreiden. Zie bijvoorbeeld de daling van Russische wapenexporten naar India van 62% in 2017 (van het totaal aan Indiase wapenimporten) naar de 36% in 2024. Bij het bereiken van de 500 miljard doel is er ook veel laaghangend fruit. De extra sancties op de Russische schaduwvloot kunnen op korte termijn extra Amerikaanse olie- en aardgas aankopen vanuit India stimuleren. Rusland zal ook zijn eigen tegenbod doen. Bij de voorzichtige toezegging van Trump dat India in de toekomst mogelijk ook de F-35 (JSF) kan aankopen, gaf Rusland direct daarna aan dat India de Russische variant, de Sukhoi-57, mag aankopen; met technologie overdracht, productie in India en een 3,5 tot 4 keer goedkopere prijs.
Het bezoek van Elon Musk aan premier Modi is een gevolg van de oplaaiende discussie in het MAGA kamp over het H1B visum. Met dit visum kunnen kenniswerkers, met name in de IT, in Amerika werken. 75% van dit type visum bezitters zijn Indiërs. Binnen het MAGA-kamp is er onder leiding van Steve Bannon een flinke discussie opgelaaid of al die Indiërs Amerikaanse banen stelen en waarom zij per sé in Amerika moeten zijn voor digitale dienstverlening. Elon Musk, eerder zelf ook een H1B migrant, is een sterk voorstander van het H1B visum en heeft aangegeven dit met hand en tand te verdedigen.
India wil zich niet direct bemoeien met deze MAGA civil war. In de tussentijd geeft Modi aan dat het volledig mee zal werken in het terugnemen van illegale Indiërs in Amerika en geeft daarbij aan dat deze personen überhaupt niet in Amerika mochten zijn. Door geruisloos mee te werken aan het grootste verkiezingspunt van Trump, hoopt Modi zo een goed beeld te creëren bij Trump. De tijd zal uitwijzen of Trump en zijn MAGA achterban ervan onder de indruk raken en het H1B visum voor India grotendeels zal blijven handhaven.
