Regio Update India | Van de vermeende bromance tussen Modi en Trump is weinig meer over. Toch waren de verwachtingen na de Amerikaanse verkiezingen van november 2024 hooggespannen. De herverkiezing van Trump en de start van zijn tweede termijn begin 2025 zouden volgens velen de relatie tussen Washington en New Delhi nieuw elan geven.
Tijdens zijn eerste presidentschap (Trump I) bouwde Trump verder aan de al decennialang groeiende samenwerking met India, vooral in reactie op de opkomst van China. In 2019 en 2020 werd die toenadering zichtbaar in twee grootse massabijeenkomsten: Howdy, Modi! in Houston en Namaste Trump in Ahmedabad.
Onder Trump I kregen bedrijven als Apple prikkels om hun productie van China naar India te verplaatsen. Dat leidde tot miljardeninvesteringen in de Indiase economie. Daarnaast werd India officieel gepositioneerd als strategische partner in de machtsstrijd met China, terwijl Pakistan scherp werd bekritiseerd als een onbetrouwbare bondgenoot. De geopolitieke afstemming verbeterde, de handel groeide, de militaire samenwerking werd uitgebreid en steeds meer Indiase STEM-specialisten vonden werk in de VS.
Het was dan ook geen verrassing dat Modi in februari 2025 als een van de eerste wereldleiders naar Washington afreisde. Zijn doel: de banden met Trump opnieuw versterken na de koelere Biden-jaren en de aftrap geven voor nieuwe vrijhandelsonderhandelingen. Het leek het begin van een veelbelovende nieuwe fase.
(Foto: de Namaste Trump rally in 2020)
Een half jaar later spreekt men misschien wel van èèn van de grootste geopolitieke vechtscheiding van de 21e eeuw. Wat begon als een rode roos van samenwerking, is inmiddels veranderd in een zwarte, verwelkte bloem.
Op 2 april 2025 kondigde Trump een tarief van 25% op Indiase producten aan, zichtbaar gemaakt met zijn beroemde tarievenbord. Die maatregel ging op 1 augustus van kracht. Nauwelijks een week later, op 6 augustus, volgde een tweede ronde: opnieuw 25% extra tarieven, die op 27 augustus werden ingevoerd. Het gevolg: in één maand tijd werd bijna 70% van de Indiase export naar de VS stilgelegd. Voorlopig werd nog 30% gespaard, maar de klap was groot. De VS neemt immers circa 20% van India’s totale export voor zijn rekening, en de vrijhandelsonderhandelingen tussen beide landen waren na vijf onderhandelingsrondes al bijna afgerond.
Binnen enkele weken zagen de Indiërs hoe Trump transformeerde van partner tot verrader. En dan is de steeds innigere relatie tussen Trump en het Pakistaanse militaire regime – na de vierdaagse oorlog van mei 2025 tussen India en Pakistan – nog niet eens meegerekend. Voor India rest één harde les: in de geopolitiek van vandaag bestaan geen vrienden, alleen tijdelijke bondgenoten.
De redenatie achter de zware Trump tarieven tegen India – het Trump perspectief
De eerste reeks tarieven van 25% werd door Trump en zijn handelsadviseur Peter Navarro verdedigd met het argument dat India een te groot handelsoverschot had met de VS — 45,8 miljard dollar in 2024 — en tegelijk hoge tarieven en andere barrières oplegde aan Amerikaanse bedrijven. Kort daarna verschoof de toon: plotseling werd de kwestie gekoppeld aan de H1B-visa. Volgens Trump maakten Indiërs misbruik van het systeem, omdat zij jaarlijks 70 à 75% van deze werkvisa claimden en zo “hoogwaardige banen” van Amerikanen zouden innemen.
Het beeld van India kantelde steeds verder. Washington schilderde het land af als een misbruiker van de VS, van Amerikaanse bedrijven én van Amerikaanse werknemers. Het was dezelfde harde retoriek die Trump ook tegenover Europese en andere Aziatische partners gebruikte. India moest, zo stelde het Witte Huis, meer water bij de wijn doen in de lopende vrijhandelsonderhandelingen en bovendien meewerken aan het beperken van Indiase migratie — legaal én illegaal — naar de VS.
Daartegenover stond de Amerikaanse claim dat bedrijven uit de VS ‘recht’ hadden op onbelemmerde toegang tot de Indiase markt: 1,4 miljard consumenten in een economie die de afgelopen jaren gemiddeld met zo’n 7% groeide en inmiddels is uitgegroeid tot de vierde economie ter wereld, met een omvang van bijna vier biljoen dollar.
(Foto: President Trump met zijn handelsadviseur Peter Navarro)
Naarmate de weken verstreken, kwamen er steeds meer onderwerpen bij. Waar Trump tijdens zijn eerste termijn Amerikaanse bedrijven nog aanspoorde om productie weg te halen uit China en in India te investeren, klinkt in zijn tweede termijn een heel ander geluid. Bedrijven worden nu juist onder druk gezet om hun activiteiten in India terug te draaien en productie zoveel mogelijk naar de VS te verplaatsen. Apple werd zelfs persoonlijk door Trump aangesproken op zijn uitbreidingen in India — een signaal dat mogelijk samenhangt met de sombere werkgelegenheidscijfers in de Verenigde Staten. Ondertussen neemt de anti-Indiase retoriek in het MAGA-kamp toe, en krijgt die steeds vaker een openlijk racistische toon.
Ook India’s rol als founding member van BRICS-plus is Trump een doorn in het oog. In zijn ogen ondermijnt New Delhi de Amerikaanse macht door multipolariteit te bevorderen en actief alternatieve handelsfinancieringen buiten de Amerikaanse dollar te stimuleren. Daarmee, zo stelt hij, laat India zien geen betrouwbare partner van de VS te zijn.
(Afbeelding: BRICS plus met de recente uitbreiding)
De tweede ronde tarieven van 25% rechtvaardigde Trump met het argument dat India de Russische oorlogskas vult. Sinds de invasie in 2022 is de Indiase import van Russische olie namelijk explosief gegroeid: waar New Delhi voorheen nauwelijks iets afnam, is het nu goed voor de helft van de totale Russische export. “India financiert Poetin, geeft niets om Oekraïense levens en jaagt de Amerikaanse belastingbetaler op kosten,” aldus handelsadviseur Peter Navarro. Dat sinds Trumps tweede termijn de Amerikaanse steun aan Oekraïne vrijwel volledig is stilgevallen, liet hij onvermeld.
Maar de kritiek gaat verder. Volgens Trump misbruikt India de oorlog ook op een andere manier. Terwijl westerse landen hun Russische olie-import fors hebben afgebouwd, neemt India — samen met China — de vrijgekomen volumes over, tegen forse kortingen. Russische tankers uit de zogenaamde schaduwvloot leveren de olie bij Indiase raffinaderijen af, die ze vervolgens doorverkopen.
Trump stelt dat India deze olie met enorme winstmarges aan Europa exporteert en zo schaamteloos profiteert van een oorlog die hij zelf zegt te willen beëindigen. Daarmee, zo luidt de redenering, stelt India Rusland in staat om westerse sancties te ontwijken en verzwakt het de positie van de VS en Europa. (In deel II van deze serie wordt uiteengezet waarom dit beeld niet klopt en waarom het Westen India hier zelfs toe heeft aangemoedigd.)
(Afbeelding: de Russische aardolie exporten in 2025)
En dan is er nog de militaire dimensie. Volgens Trump verdiept India zijn samenwerking met Rusland door onderdelen te leveren voor Russische drones en door massaal wapens uit Moskou te blijven importeren. Daarmee, zo luidt de beschuldiging, houdt New Delhi de Russische oorlogsindustrie niet alleen overeind, maar helpt het die zelfs verder uit te bouwen — al wordt daarbij verzwegen dat de totale Russische wapenexport sinds de invasie met 64% is ingestort.
Daar komt bij dat India volgens Amerikaanse bronnen overweegt via Rusland toegang te krijgen tot de SU-57 Sukhoi, een gevechtsvliegtuig van de vijfde generatie. Bovendien werkt New Delhi met Moskou aan de gezamenlijke ontwikkeling van een eigen toestel van dat niveau — in plaats van te kiezen voor de Amerikaanse F-35. Voor Trump zijn dit meer dan genoeg signalen dat India zich afkeert van Washington.
(Afbeelding: Indiase defensie importen uit Rusland)
India heeft er een heel ander kijk op na
Volgens New Delhi verhult Trumps redenering de werkelijke drijfveren achter zijn plotselinge breuk met India. In de ogen van India — en met name door de zwakke onderbouwing van handelsadviseur Peter Navarro — gaat het niet om handelsoverschotten of olie, maar om een bredere strategie van containment. Net als bij China probeert Washington, zo luidt de lezing, India in te dammen. De Chinese ambassade in New Delhi schaarde zich daar inmiddels achter en verklaarde “stevig” achter India te staan in zijn strijd tegen de Amerikaanse handelsoorlog. Volgens Peking moet India zich voorbereiden op dezelfde geopolitieke druk en inperkingspogingen die China al langer ervaart.
India zelf weigert vooralsnog mee te gaan in Trumps narratief en kiest ervoor de eigen koers voort te zetten. In het volgende deel van deze reeks wordt besproken waarom New Delhi Trumps redenering resoluut afwijst, welke alternatieve verklaringen het plausibel acht voor de Amerikaanse koerswijziging, en hoe de EU onverwacht een rol speelt in het aanwakkeren van deze crisis.
